STIVA is verbijsterd over het “alcoholmanifest” waar een aantal organisaties aandacht voor vraagt. Zij pleiten vooral voor het beperken en verbieden: een biertje, wijntje en borreltje moeten duurder worden, de beschikbaarheid moet beperkt worden en alcoholreclame en -sponsoring moet verboden worden. De ondertekenaars melden dat deze maatregelen bewezen effectief zijn, maar dat is feitelijk onjuist. Verantwoorde consumenten zijn generiek de dupe en de specifieke problemen worden niet opgelost.
De mix van maatregelen waar de elf organisaties voor pleiten doet sterk denken aan het Scandinavische alcoholbeleid. Het is opvallend dat men in Noorwegen, Zweden en Finland volgens de OESO de laatste 15 jaar juist meer is gaan drinken (in Zweden bijvoorbeeld 16% meer) en in Nederland in diezelfde periode 17% minder. Ook scoort Nederland in de ranking van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO de beste score als het gaat om een verantwoord drinkpatroon en genoemde landen aanzienlijk slechter. Zo doen in Finland 9x zoveel mensen aan binge drinking als in Nederland.
De ondertekenaars gebruiken nauwelijks Nederlandse statistieken in hun onderbouwing. Misschien niet zo vreemd als je weet dat die statistieken heel erg positief zijn: in Nederland is de gemiddelde alcoholconsumptie sinds 1980 met ruim 20% gedaald. Het percentage zware drinkers is sinds 2001 met ruim 30% gedaald. Jongeren drinken spectaculair minder. Het percentage automobilisten dat met teveel drank op achter het stuur kruipt, is de afgelopen 15 jaar meer dan gehalveerd. Het percentage zwangere vrouwen dat drinkt is in de laatste 8 jaar met 60% afgenomen.
Peter de Wolf, directeur STIVA: “Het Nederlandse alcoholbeleid is zeer succesvol. Dit manifest noemt alle positieve ontwikkelingen van de afgelopen 15 jaar niet. Daarmee is het misleidend.”
De ondertekenaars verwijzen naar een recent RIVM rapport waar zij een onderbouwing van de door hen voorgestelde maatregelen claimen. Maar bij nadere bestudering meldt het RIVM dat de effecten van bijvoorbeeld het beperken van de verkoopkanalen relatief klein is en dat er geen bewijs is gevonden dat vermindering van alcoholreclame ook leidt tot minder alcoholconsumptie. Laat staan minder excessief drinken. Het effect van hogere accijnzen of prijzen heeft het RIVM onderzocht, maar daarbij aangegeven dat niet is gekeken naar grens- en vervangingseffecten. Ook daar leren de Scandinavische ervaringen dat hogere prijzen leiden tot smokkel en illegaal stoken. Dat zal niet bijdragen aan meer verantwoorde alcoholconsumptie.
“Het is prima om op een aantal andere punten uit het manifest met elkaar in gesprek te gaan, bijvoorbeeld over het intensiveren van campagnes. Daar zijn wij groot voorstander van. Kern blijft dat de cijfers niet liegen: Nederlanders drinken steeds verantwoorder. Het Nederlands alcoholbeleid is dus succesvol. Het is zonde om dat overboord te kieperen en in te ruilen voor maatregelen uit andere landen waar het veel beroerder gaat. Een overgrote meerderheid (92%) van de Nederlanders geniet met mate. De in dit manifest voorgestelde maatregelen straffen juist hen af, terwijl nog verder aan te pakken problemen niet worden opgelost.”
